Sinds de invasie door de VS/VK in Afghanistan in 2001 leeft de bevolking van het land onder constante dreiging van geweld en terreur. In 2017 zijn tussen 1 januari en 1 oktober 8090 burgers gedood of gewond geraakt als gevolg van de slepende oorlog tussen de Taliban en Afghaanse regeringstroepen of internationale strijdkrachten. Oorlogsgeweld is er aan de orde van de dag, met dagelijks 80 incidenten, en het aantal doden en gewonden stijgt elk jaar.
De afgelopen maanden heeft de Taliban terrein teruggewonnen dat ze tijdens de invasie en de vredesmissie van de internationale coalitie waren verloren, terwijl de Afghaanse regering dag na dag controle over gebieden verliest. Door deze recente ontwikkelingen besloot de VN de situatie in Afghanistan te benoemen als “actief conflict” in plaats van “post-conflict”.
Het aantal getraumatiseerde burgers is schokkend hoog. In 2009 stelde het Afghaanse Ministerie van Volksgezondheid dat ten minste tweederde van de Afghaanse bevolking mentale gezondheidsproblemen heeft; voor hen is in een van de meest instabiele landen ter wereld geen goede behandeling voorhanden.
En laten we eerlijk zijn: het gaat niet alleen om de ontstellend hoge en scherp stijgende aantallen incidenten, gewonde of gedode burgers. Hoewel deze aantallen meer dan genoeg reden zouden moeten zijn om de Afghanen de bescherming te geven die ze verdienen, zijn ze niet voldoende om onze Europese regeringen te overtuigen. Volgens de Global Peace Index 2017 is Afghanistan na Syrië het meest onveilige land ter wereld – dat beseffen onze regeringen maar al te goed, maar ze denken het beter te weten.
Er zijn grote verschillen in de percentages toegekende asielaanvragen van Afghaanse vluchtelingen binnen de EU. Sommige lidstaten bieden hun nagenoeg geen bescherming (Hongarije accepteert slechts 7,4%), andere doen het iets beter. Maar over het algemeen hebben de EU-landen bewezen niet bereid te zijn Afghanen asiel te verlenen met de Joint Way Forward (oktober 2016), waarmee de EU de Afghaanse regering onder druk zette om Afghaanse vluchtelingen terug te nemen: bij weigering van deze deal zou de EU alle financiële hulp aan het land stopzetten.
Het is onwaarschijnlijk dat de verhalen van uitgezette Afghanen onze landelijke media bereiken, maar talloze mensenrechtenorganisaties, waaronder Amnesty International, hebben gepubliceerd over de vele doden onder uitgezette mensen nadat ze weer “thuis” waren. Zelfs nu duidelijk is dat deze mensen in gevaar zijn, blijven onze regeringen de mensen die bescherming bij ons zoeken, terugsturen, vaker zelfs. Waar in 2015 nog 3260 werden uitgezet, steeg het aantal tot 9460 in 2016, bijna drie keer zoveel.
Internationale organisaties stellen dat Afghanistan een land in oorlog is. Vooraanstaande mensenrechtenorganisaties hebben de EU en haar lidstaten opgeroepen asiel te verlenen aan Afghaanse vluchtelingen. De mensen die door onze regeringen worden teruggestuurd, lopen groot gevaar in hun land. Desondanks blijven de uitzettingen doorgaan. We moeten iets doen!